به گزارش روابط عمومی مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران ، این نمایشگاه در بر دارنده بیش از صد اثر هنری در رشته های مختلف هنرهای تجسمی از جمله نقاشی، عکاسی، صنایع دستی است که به معرفی همزمان ۵۴ کاروانسرا همراه با ویژگی های زیستی و معماری بومی مردمان حاشیه کویر می پردازد.
بر اساس این گزارش پس از ثبت جهانی کاروانسراهای ایرانی در چهل و پنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو در کاری مشترک بین مجموعه نیاوران و خانه هنر دل افکن با سفارش به هنرمندان رشته های مختلف آثاری خلق شد که همگی در نمایشگاه امروز ارایه شده است.
بیژن مقدم مدیر مجموعه فرهنگی تاریخی نیاروان،در این نشست با اشاره به ماموریت های فرهنگی نیاوران در حمایت از کارهای هنری گفت:در این کار ارزشمند،مجموعه ای از اساتید و پیشکسوتان وهنرجویان جوان حضور داشته اند.
وی افزود:این راه ادامه خواهد داشت و ما با توجه به داشته های میراث هنری کشورمان،نمایشگاه های مشابهی را برپا خواهیم کرد.
وی همچنین از مجموعه هنری دل اَفکن، به خاطر زحماتی که در برپایی این نمایشگاه کشیدند تشکر کردند.
دکتر وطن دوست،عضوکمیته ثبت کاروانسراهای ایرانی در یونسکو گفت:آخرین ثبتی که در یونسکو داشتیم مربوط به ۵۴ کاروانسرای ایرانی است که افتخار بزرگی برای مردم و مسئولان میراث فرهنگی بشمار می رود .وی ابراز امیدواری کرد که ماسوله در یک سال آینده به ثبت جهانی برسد.
وطن دوست با اشاره به تلاش های صورت گرفته در خصوص ثبت مساجد ایرانی گفت: یکی از دستاوردهای ثبت یک اثر در فهرست جهانی معرفی آن در سطح ملّی و جهانی است و این نمایشگاه یکی از آثار آن است که می بینید و من از مجموعه نیاوران و هنرمندان و دست اندرکاران نمایشگاه تشکر میکنم.
در ادامه نشست افتتاحیه نمایشگاه ، دکتر علیرضا جلال زایی، مدیر پایگاه میراث جهانی کاروانسراهای ایران درباره ثبت این مجموعه تاریخی گفت: ثبت جهانی ۵۴ کاروانسرای ایران دستاورد بسیار بزرگی برای میراث فرهنگی کشور است . با توجه به ویژگی های منحصر به فردیکه کاروانسراهای ایرانی داشتند از جمله زیبایی ،تنوع مصالح و معماری ، گستردگی جغرافیایی و عملکرد متناسب با فرم ، این بناهای ارزشمند در قالب یک پرونده به یونسکو ارائه شدند و با وجودآنکه کشورهای همسایه از جمله ترکیه هم خواستار ثبت کاروانسرا بودند ، خوشبختانه این معماری فاخر به نام ایران ثبت جهانی شد.
وی ادامه داد ثبت جهانی در واقع گام نخست در معرفی کاروانسراها به مردم دنیاست.
جلال زایی درباره نمایشگاه “۵۴ کاروانسرای جهانی ایرانی” گفت : از مدیریت و مسئولین کاخ نیاوران و برگزارکنندگان این نمایشگاه تقدیر و تشکر می کنم که با تلاش و صرف وقت به بهترین نحو این رویداد را رقم زدند.
نمایشگاه «۵۴ کاروانسرای جهانی ایران» از ۲۱ تا ۲۳ دی ماه از ساعت ۱۰ تا ۱۷عصر در مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران پذیرای علاقمندان است.
در نشست روز یکشنبه، ۲۶ شهریور (۱۷ سپتامبر ۲۰۲۳)، چهل‌وپنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو (UNESCO)، پرونده کاروانسراهای ایران (مجموع ۵۴ کاروانسرای تاریخی) بررسی و با تصویب اعضای کمیته به عنوان بیست و هفتمین میراث فرهنگی ملموس ایران در فهرست جهانی یونسکو ثبت شد.
پرونده کاروانسراهای ایران، شامل ۵۴ کاروانسرای تاریخی در ۲۴ استان کشور است که البته از بین صدها کاروانسرا انتخاب شده‌اند و در توضیح ویژگی های آن در پرونده آن چنین آمده است «کاروانسراها یکی از مهمترین اَشکال معماری ایرانی هستند که باعث توسعه مسیرها و نیازهای مرتبط با خواسته‌ها و مقتضیات سفر شده است. این کاروانسراها با مقایسه نقشه ۲۰۰ کاروانسرا انتخاب شده‌اند و هیچ‌یک از آنها نقشه تکراری ندارند. بنابراین مشهود است که کاروانسراها نتیجه و محصول خلاقیت و نبوغ معماران ایرانی در طول تاریخ است.»
«همچنین کاروانسراهای ایرانی مستقیماً درگیر تحولات اجتماعی، فرهنگی بودند، به گونه‌ای که تأثیر آن را در ادبیات، شعر، نقاشی، مینیاتور، موسیقی و همچنین معماری می‌توان دید.از نظر مقایسه، تفاوت کاروانسراهای ایرانی با چند نوع دیگر از کاروانسراهای موجود در خارج از ایران در شکل و نقشه است. زیرا به نظر می‌رسد نوع دیگر کاروانسراها از نمونه‌های اولیه ایرانی آمده است.
