دکتر میرسامان پیشوایی فوریترین مسئله در کشور را بهبود وضعیت اقتصادی و فضای کسبوکار دانست و ضمن اشاره به زمان اندکی که برای تحقق آن در اختیار است گفت که تبعات عدم موفقیت در این امر، گریبان نسلهای بعد را خواهد گرفت.
وی با بیان اینکه قوه عاقله حاکمیت در دولت، مجلس و سایر ارکان تصمیمگیری، هدفی را قرار دادهاند و آن رسیدن به رشد اقتصادی ۸ درصد است، گفت: اگر بتوانیم برای چند سال مستمر، این رشد را تحقق ببخشیم، تازه به وضعیت سال ۹۲ میرسیم.
رئیس سازمان ملی بهرهوری ایران با تصریح بر اینکه رشد اقتصادی، تنها از دو طریق تقویت ورودی سیستم (سرمایهگذاری و تزریق نیروی کار بیشتر به سیستم) و یا استفاده بهتر از منابع در دسترس (بهرهوری) محقق میشود گفت: امکان اینکه در شرایط کنونی، سرمایه هنگفتی را به سیستم اقتصادی کشور تزریق کنیم تقریبا وجود ندارد؛ زیرا نه منابع مالی زیادی را در دسترس داریم و نه سرمایهگذاری خارجی بالایی را در وضعیت فعلی میتوانیم جذب کنیم. در مورد تزریق نیروی کار هم دستهای دولت بسته است و ما باید بتوانیم دولت را کوچکتر کنیم.
وی در ادامه در مورد راه دوم رشد اقتصادی یعنی بهرهوری و کسب خروجیهای بیشتر با ورودیهای کمتر، با ذکر آمارهایی گفت: متوسط رشد اقتصادی ما در ۱۰ سال گذشته، ۰/۵ درصد بوده است و از آن تأسفبرانگیزتر این است که متوسط رشد بهرهوری ما در ۱۰ سال گذشته، منفی ۱ درصد بوده است؛ یعنی در حوزه بهرهوری تقریبا ۱۰ درصد رو به عقب حرکت کردهایم. درطول برنامه پنجم توسعه متوسط رشد بهرهوری کل ما منفی ۱/۲ درصد و در طول برنامه ششم توسعه، منفی ۰/۳ درصد بوده است. در بخش خدمات و در بخش صنعت و معدن و در بخش نفت و گاز در ۱۰ سال گذشته، متوسط رشد بهرهوری ما منفی بوده است و تنها حوزهای که متوسط رشد بهرهوری مثبت داشته است، حوزه کشاورزی بوده است.
دکتر پیشوایی در ادامه با بیان اینکه به طور مکرر با این پرسش از طرف مخاطبان مواجه میشود که «با توجه به اینکه برای سال ۱۴۰۱، تحقق ۳/۵ درصد رشد اقتصادی از محل بهرهوری تعیین شده است، آیا چنین امری با توجه به آمارهای ۱۰ سال گذشته امکان پذیر است» گفت: تحقق این امر چندان دشوار نیست؛ زیرا هر آنچه در گذشته اتفاق افتاده است، در آینده نیز قطعا ممکن است. در سال ۱۳۹۹، ۵/۷ درصد رشد اقتصادی از محل بهرهوری داشتهایم. نکته قابل تأکید این است که داشتن رشد مثبت اقتصادی برای یک یا دو سال بعد از چندین سال رشد منفی، نه عجیب است و نه چندان مهم؛ آنچه مهم است، استمرار این رشد است. این در حالی است که بعضی از کشورهای آسیایی در ۱۰ سال گذشته متوسط رشد بهرهوری کل حدود ۱/۷ درصد داشتهاند؛ یعنی تقریبا ۱۷ درصد از محل بهرهوری رشد اقتصادی داشتهاند.
وی با بیان این نکته که باکیفیتترین نوع رشد اقتصادی، رشد از محل بهرهوری است و آنچه که کیفیت رشد اقتصادی را نشان میدهد، بهرهوری است، گفت: برای این امر نیاز به حرکت ملی داریم و آنچه ما در سازمان ملی بهرهوری ایران برای رسیدن به رشد پایدار اقتصادی بر آن تمرکز میکنیم، بر اساس تجربهای که داریم «ایجاد حرکت ملی بهرهوری» است و نگاهمان صرفا به بدنه حاکمیت نیست.
پیشوایی شبکه ملی بهرهوری را زیرساخت حرکت ملی در زمینه بهرهوری دانست و تأکید کرد: این شبکه محدود به بخش دولتی یا بخش خصوصی نیست و مردم نیز باید در آن مشارکت کنند؛ بنابراین ما باید تلاش کنیم که در سال پیشرو در حوزه بهرهوری، مطالبهگری همگانی ایجاد کنیم.
وی در ادامه با بیان اینکه در محورهای بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، در حوزه علم و پژوهش، بر تبدیل دانایی به توانایی تأکید شده است، «نوآوری» و «رقابت» را دو عامل اصلی تحریک زیستبوم بهرهوری برشمرد و افزود: در ۳۰ سال گذشته قدمهای بسیار خوبی در حوزه نوآوری برداشتهایم و شاهدش این است که رتبه تولید علم ما در دنیا ۱۶ است؛ اما شاخص دیگر هم «شاخص نوآوری جهانی» است که هرساله منتشر میشود و رتبه کشور ما در این گزارش، حدود ۶۰ است. دلیل این امر آن است که مشکل ما تبدیل دانایی به توانایی یا همان تبدیل علم به ثروت است. ما در تولید علم رتبه خوبی داریم و به بلوغ خوبی رسیدهایم؛ اما در تبدیل آن به ثروت ملی رتبه خوبی نداریم و به اندازه فاصله عدد ۱۶ تا ۶۰، تا رسیدن به بلوغ فاصله داریم.
رئیس سازمان ملی بهرهوری ایران یکی از موضوعات جدی کشور در حوزه رقابت و در فضای کسبوکار را که حاکمیت باید برای آن تدبیری بیندیشد «قیمتگذاریهای غیرواقعی» عنوان کرد و گفت: یکی از ارکان جدی فضای رقابتی، قیمتگذاری واقعی است. از دلایلی که شرکتهای دولتی برای عدم موفقیت خود در زمینه بهرهوری بیان میکنند، قیمتگذاریهای غیر واقعی است. ما حسب وظیفهمان در سازمان ملی بهرهوری، در حال بررسی بهرهوری شرکتهای دولتی از سال گذشته هستیم و نتایج آن را -که چندان خوب نیست- هفته آتی به صورت عمومی اعلام و منتشر میکنیم.
دکتر پیشوایی با تأکید بر اینکه اولین گام برای ایجاد شبکه و حرکت ملی بهرهوری «ارائه اطلاعات به مردم و نخبگان» است، گفت: اطلاعات بهرهوری کشور باید در دسترس عموم مردم باشد تا بتوانند مطالبهگر باشند. از بحثهای جدی در شبکه ملی بهرهوری که همه باید دنبال کنند، تبیین موضوع بهرهوری است. بسیاری از مردم یا حتی نخبگان اطلاعات کامل یا کافی در مورد این حوزه ندارند. صحبت مقام معظم رهبری در هفته گذشته درباره «جهاد تبیین» وجهی تخصصی دارد و به نظر بنده در حوزه اقتصاد، به موضوع بهرهوری بر میگردد.
وی در ادامه، از راهاندازی سامانه آینه بهرهوری ایران (سابا) توسط سازمان ملی بهرهوری ایران خبر داد و گفت: این سامانه اکنون در دسترس همه مردم است و در آن، ریز آمار بهرهوری ایران در سالهای مختلف و عملکرد سازمانهای دولتی و مقایسه وضعیت بهرهوری ایران با سایر کشورها قرار داده شده است.
پیشوایی در ادامه، گام بعدی برای ایجاد ایجاد شبکه و حرکت ملی بهرهوری را «توانمندسازی» دانست و اظهار امیدواری کرد: در گامهای بعدی به سمت ایجاد مطالبهگری برای عموم مردم حرکت میکنیم تا منابع بیتالمال به صورت اثربخش بکار گرفته شود.
وی موضوع بهرهوری را به شدت وابسته به موضوع عدالت دانست و عنوان کرد: عدالت نباید محدود به عدالت دروننسلی شود؛ بلکه عدالت به معنای کامل، وجه دومی نیز دارد و آن عدالت بیننسلی است؛ به این معنی که منابع کشور نباید به تمامی صرف هزینههای جاری شود و سرمایههایی که باید به عنوان سرمایههای مولد برای نسلهای آتی در نظر گرفته شود، نباید خرج هزینهها و بودجه جاری شود.
وی در پایان ابراز امیدواری کرد که «علیرغم آمارهای ناخوشایند سالهای گذشته، با همتی که وجود دارد و نیز تکیه بر عشق نیروی جوان نخبه، بتوانیم حرکت خوبی را در حوزه بهرهوری داشته باشیم».