این پروژه پنج‌ساله، که از آن به عنوان بزرگ‌ترین طرح ICT کشور یاد می‌شود، قرار است با سرمایه‌گذاری بیش از یک میلیارد دلار، شبکه ارتباطات ثابت ایران را به‌طور کامل به فیبر نوری مجهز کند.
پایان یک قرن وابستگی به کابل مسی
محمد جعفرپور، مدیرعامل شرکت مخابرات ایران، در این نشست گفت: «از زمان ورود تلفن ثابت به ایران تا امروز، زیرساخت مسی ستون ارتباطات ثابت کشور بوده است. حالا زمان آن رسیده که این ستون را با فناوری‌ای جایگزین کنیم که ظرفیت پاسخگویی به نیاز نسل آینده را داشته باشد.»
به گفته او، این گذار نه‌تنها بهبود کیفیت ارتباطات را به همراه دارد، بلکه زیرساخت لازم برای توسعه خدمات نوینی مانند اینترنت پرسرعت گیگابیتی، خدمات ابری پیشرفته و اینترنت اشیا را فراهم می‌کند.
نقشه اجرایی: از مراکز استان تا شهرهای کوچک
برنامه‌ریزی انجام‌شده نشان می‌دهد که فاز نخست پروژه بر ۳۱ مرکز استان متمرکز خواهد بود. در شهرهایی با تراکم بالای جمعیت و تقاضای زیاد، اولویت اجرا بالاتر است. تهران، که هم‌اکنون تنها پنج درصد مشترکان آن به فیبر متصل هستند، نیاز به ۷ میلیون اتصال جدید دارد و قرار است این هدف تا پایان سال ۱۴۰۵ محقق شود.
پس از پوشش کامل مراکز استانها، فاز دوم به شهرستان‌های بزرگ و پرجمعیت گسترش می‌یابد.
اتکای حداکثری به تجهیزات داخلی، با نگاه به کیفیت
جعفرپور اعلام کرد که در حوزه تجهیزات passive شامل کابل، مفصل‌بندی و اتصالات، توان تولید داخلی کامل وجود دارد. در تجهیزات سمت مشترک (مانند مودم فیبر)، بخش عمده‌ای تولید داخل خواهد بود و بخش دیگر در قالب CKD وارد می‌شود تا مونتاژ آن داخل کشور انجام شود.
او تأکید کرد: «بومی‌سازی ارزشمند است، اما کیفیت فدای این سیاست نخواهد شد. هدف ما ارائه سرویسی پایدار و باکیفیت است.»
اقتصاد پروژه؛ از فروش املاک تا ایجاد شغل
با اجرای کامل این طرح، بخشی از مراکز مخابراتی قدیمی بلااستفاده خواهند شد و فروش این املاک بخشی از منابع مالی پروژه را تأمین می‌کند. به گفته مدیرعامل، هر یک میلیون اتصال فیبر نوری می‌تواند ۱۰ هزار شغل مستقیم و غیرمستقیم در حوزه‌های پیمانکاری، تولید تجهیزات و خدمات شبکه ایجاد کند.
این تحول می‌تواند موتور محرکی برای صنایع الکترونیک، مخابرات و حتی ساخت‌وساز باشد.
کوچ به VoIP و کاهش مصرف انرژی
بخش مهمی از تغییرات شامل جمع‌آوری مراکز تلفنی قدیمی و جایگزینی آن‌ها با مراکز IP-based است. این تغییر علاوه بر تسهیل ارائه خدمات جدید، مصرف برق شبکه را به شکل محسوسی کاهش می‌دهد. به گفته جعفرپور، با حذف تجهیزات پرمصرف فعلی، بهره‌وری انرژی در بخش ارتباطات ثابت جهش خواهد داشت.
تغییر مدل درآمدی و بسته‌های جدید
مدیرعامل خبر داد که با مهاجرت کامل به فیبر نوری، مدل درآمدی شرکت از مکالمه‌محور به سرویس‌محور تغییر خواهد کرد. در همین راستا، مکالمات درون‌استانی و بین‌استانی از تیرماه رایگان شده و بسته‌های جدیدی شامل مکالمات نامحدود و تخفیف‌های ویژه برای مشترکان فیبر در حال طراحی است.
چالش‌ها و ضرورت همراهی رسانه‌ها
اجرای چنین پروژه‌ای در مقیاس ملی، با چالش‌هایی همچون تأمین مالی، آموزش نیروی انسانی متخصص و هماهنگی با پیمانکاران روبه‌روست. جعفرپور از رسانه‌ها خواست تا در کنار اطلاع‌رسانی، نقش مطالبه‌گر خود را ایفا کنند تا این طرح در موعد مقرر به نتیجه برسد.
وعده‌های زمان‌بندی‌شده
طبق برنامه، تا پایان سال ۱۴۰۴، عملیات فیبرکشی در تمام مراکز استان آغاز می‌شود و تا پنج سال آینده، شبکه مسی کشور به‌طور کامل جمع‌آوری خواهد شد. پایتخت نیز تا پایان ۱۴۰۵ به‌طور کامل تحت پوشش فیبر قرار خواهد گرفت.
جعفرپور در پایان گفت: «این گذار، تنها یک پروژه فنی نیست؛ این یک تغییر پارادایم در نگاه به ارتباطات است که می‌تواند موقعیت ایران را در منطقه و جهان ارتقاء دهد.»
