محمد شايان محمدرضايي/ خبرنگار شبکه اقتصاد و تجارت: اينتل، تراشه‌ساز مطرح دنيا، آگوست ۲۰۲۱ از جزئيات…
محمد شايان محمدرضايي/ خبرنگار شبکه اقتصاد و تجارت: اينتل، تراشه‌ساز مطرح دنيا، آگوست ۲۰۲۱ از جزئيات برنامه‌اش براي ساخت کارخانه‌ي بزرگ ساخت تراشهي ۱۰۰ ميليارد دلاري با دَه‌هزار نفر کارگر پرده برداشت که قرار است نسل جديد پردازنده‌هاي قدرتمندي با ميزباني از ميلياردها ترانزيستور در آنجا توليد شود. همان ماه، پسر ۲۲ ساله‌اي به نام سم زِلوف اعلام کرد در گاراژ خانه‌ي پدري‌اش در نيوجرسي، درحدود ۴۸ کيلومتر از جايي که اولين ترانزيستور دنيا در آزمايشگاه‌هاي بل در سال ۱۹۴۷ توليد شده بود، به‌تنهايي موفق شده است تراشهي خود را بسازد.
سم زلوف سال ۲۰۱۶، يعني زماني که سال اول دبيرستان بود، به فکر ساخت تراشه افتاد. او تحت‌تأثير ويدئوهاي يوتيوبي مخترع و کارآفريني به نام جري الزورث قرار گرفته بود که با استفاده از قالب‌هايي به‌دست‌‌آمده از عکس برگردان و بطري پاک‌کننده‌ي لکه‌ي زنگ‌زدگي براي خودش ترانزيستورهايي به‌اندازه‌ي انگشت شست ساخته بود.
زلوف با ديدن اين ويدئوها به اين فکر افتاد پروژه‌ي الزورث را ادامه دهد و قدم بعدي از نظر او اين بود که ترانزيستورهاي جدا را در مدار‌هاي مجتمع کنارهم بچيند؛ جهشي که در تاريخ ساخت تراشه حدود يک دهه طول کشيد. الزورث که اکنون مديرعامل استارتاپ واقعيت افزوده‌اي به نام Tilt Five است، درباره‌ي کار زيلوف گفت:
او پروژه‌ي من را در حد جهشي کوانتومي فراتر برد. اينکه به دنيا يادآوري کنيم صنايعي که دور از دسترس به‌نظر مي‌رسند، از جايي بسيار ساده شروع شده‌اند و هر کسي مي‌تواند آن کار را انجام دهد، بسيار ارزشمند است.
از ساخت تراشه‌هاي کامپيوتري گاهي به‌عنوان دشوارترين و دقيق‌ترين فرايند توليد در جهان ياد مي‌شود. وقتي زلوف در وبلاگش نوشت که قصد دارد تراشه بسازد، برخي از کارشناسان اين صنعت به او ايميل زدند و گفتند چنين کاري غيرممکن است. اين اخطارها به‌جاي آنکه باعث تسليم زلوف شوند، او را به انجام پروژه‌اش مصمم‌تر کردند. زلوف بيان کرد:
واقعيتش اين است که با اين کار مي‌خواستم نشان دهم وقتي کسي به ما مي‌گويد چيزي غيرممکن است، راحت حرفش را قبول نکنيم.
خانواده‌ي زلوف در عين حمايت از پروژه‌ي او، محتاط نيز بودند. پدر زلوف از مهندس قطعات نيمه‌هادي خواست تا به پسرش توصيه‌هاي ايمني بدهد. اين فرد مارک راثمن نام داشت که ۴۰ سال در صنعت تراشه‌سازي مشغول به کار بود و حالا در شرکتي استخدام شده است که روي تکنولوژي نمايشگرهاي اولد کار مي‌کند. راثمن هنگامي که شنيد زلوف مي‌خواهد در گاراژ خانه تراشه بسازد و به توصيه‌هاي ايمني نياز دارد، گفت:
واکنش اوليه‌ي من اين بود که چنين کاري غيرممکن است. هيچ‌کس نمي‌تواند در گاراژ تراشه بسازد؛ اما بعد ديدم کارهايي انجام داده است که اصلاً فکر نمي‌کردم کسي بتواند انجام دهد.
پروژه‌ي زلوف هم دربردارنده‌ي برگ‌هايي از تاريخ است، هم مهندسي. ساخت تراشه‌هاي مدرن در تأسيساتي انجام مي‌شود که سيستم‌هاي تهويه‌‌ي هواي گران‌قيمت آن‌ها هر اثري از گرد‌و‌غبار را از بين مي‌برند که ممکن است به ميلياردها دلار ماشين‌آلات آسيب وارد کند. زلوف که نمي‌توانست ازپسِ چنين هزينه‌هايي بر‌آيد، سراغ مطالعه‌ي پتنت‌ها و کتاب‌هاي راهنماي چاپ دهههاي ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ رفت که در آن زمان مهندسان شرکت‌هاي پيش‌گامي چون شرکت نيمه‌هادي «فرچايلد» روي ميزهاي کار معمولي به ساخت تراشه مشغول بودند. زلوف گفت:
آن‌ها در اين کتاب‌ها روش ساخت تراشه را با ابزار‌آلات معمولي مثل تيغه‌هاي برند X-Acto و چسب نواري و چند بِشِر آزمايشگاهي توضيح مي‌دهند، نه اينکه بگويند ما يک دستگاه ده‌ميليون‌دلاري اندازه‌ي يک اتاق دراختيار داريم.
زلوف مجبور بود آزمايشگاه خود را با تجهيزات کارکرده و ارزان‌قيمتي پر کند که دهههاي ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ به شرکت‌هاي فناوري تعطيل‌شده در کاليفرنيا تعلق داشت. بسياري از اين تجهيزات نيز به تعمير نياز داشتند؛ اما خوشبختانه تعمير دستگاه‌هاي قديمي آسان‌تر از ماشين‌آلات آزمايشگاهي مدرن است. يکي از بهترين خريد‌هاي زلوف ميکروسکوپي الکتروني بود که اوايل دهه‌ي ۱۹۹۰، حدود ۲۵۰ هزار دلار قيمت داشت؛ اما زلوف موفق شد تنها با هزار دلار آن را بخرد و تعميرش کند. او با اين ميکروسکوپ ايرادهاي تراشه‌هايش و نانوساختارهاي بال‌هاي پروانه را بررسي مي‌کند.
