طرح تأمین مالی زنجیرهای در دنیا از سال ۲۰۰۸ در اوراق قرضه بنجل آمریکا با رکود اقتصادی شکل گرفت و انجمن تأمین مالی زنجیره نیز در سال ۲۰۱۰ در این کشور راهاندازی شد. در سال ۲۰۱۲ یورو بانک قوانین این طرح را اصلاح کرد، بانکهای چین سال ۲۰۱۶ وارد این مدل شدند و امروزه بهطور تقریبی تمامی دنیا از مدل تأمین مالی زنجیره استفاده میکنند.
در کشور ما نیز بهطور تقریبی از اوایل نیمه دوم سال ۱۳۹۹ ایده بومیسازی طرح تأمین مالی زنجیرهای شکل گرفت و شرکت مدیریت زنجیره تأمین رضوی با هدایت سیدرضا فاطمیامین، وزیر کنونی صمت؛ گفتوگوهای اولیه در این خصوص را آغاز کرد و از اوایل نیمه دوم ۱۴۰۰ این موضوع با جدیت در مجموعه وزارت صمت دنبال شد.
بر این اساس کارگروهی با محوریت وزارت صنعت، معدن و تجارت و با حضور بانک مرکزی و بنگاهها شکل گرفت و روی مدلهای مختلف که پیشازاین موردمطالعه قرارگرفته بود، کار شد.
پنج مدل کلی و ۳۲ روش اجرایی در طرح تأمین مالی زنجیرهای
سپس واحد تأمین مالی زنجیرهای در بانک مرکزی شکل گرفت و قوانین و مقررات لازم را اصلاح کرد، همچنین با
انجمنهای مختلف گفتوگو صورت گرفت و بومیسازی های لازم انجام شد.
نخستین شاخص اجرایی با بانک صنعت و معدن و شرکتهای سایپا، سازهگستر، پلاسکوکار و صالح شیمی در دیماه سال ۱۴۰۰ شکل گرفت و مدل دوم نیز با ایرانخودرو و بانک تجارت بومیسازی شد.
از سوی دیگر در مدلی که انتقال اعتبار و اسناد شکل گرفت میان ایرانخودرو، ساپکو، حدید مبتکران و شرکتهای زیرمجموعه آن بود که تا لایههای زیادی پیش رفتند و توانستند اسناد را اجرایی کنند.
امروز اجرای آزمایشی و زیرساختهای مناسب لازم طرح اجراشده و اصلاحات اوراق گام به اجرا درآمده است و توانست ضریب نفوذ بالاتری بگیرد.
همچنین شورای پول و اعتبار برخی قوانین مالی موجود را به طرح تأمین مالی زنجیرهای مرتبط کرده و تبصرهای در مجلس در مورد طرح تأمین مالی زنجیرهای با پیگیریها و حمایت وزارت صمت تصویب شد.
در مدل تأمین مالی زنجیرهای با کاهش هزینه تولید و مالی بنگاهها روبهرو هستیم و با توجه به تأکیدات مقام معظم رهبری در مورد هدایت نقدینگی، یکی از راهبردهای این طرح هدایت و جریان نقدینگی است.
با اجرای این طرح ۳.۵ برابر افزایش کارایی منابع مالی راداریم. این طرح ۱۵ تا ۲۵ درصد کاهش هزینههای مالی در یک زنجیره تأمین را به دنبال دارد که از مواد اولیه، تولید، توزیع و پخش به مصرفکننده میرسد و کنترل هزینههای مردم را در دست دارد.
مجموعه مدیریت زنجیره تأمین رضوی توانسته با تخصص و دانش لازم از سال ۱۳۹۷ با هدایت فاطمی امین، وزیر کنونی صمت مسائل بزرگ و نیازهای ضروری جامعه را در شرایط تحریم و در چارچوب کمک به دولت حلوفصل کند .
گفتنی است وزیر صمت در نشست مشترک روز ۲۷ فروردینماه با رئیسکل بانک مرکزی نیز خبر از اتمام مرحله آزمایشی اجرای طرح تأمین مالی زنجیرهای و تعمیم آن در همه صنایع از خرداد ماه را داد.